Heterostemma ficoides A. Kidyoo

Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin

ชื่อวิทยาศาสตร์

Heterostemma ficoides
A. Kidyoo

ชั้น

Mesangiosperms

กลุ่ม

Spermatophytes

วงศ์

Apocynaceae

สกุล

Heterostemma

ชั้นย่อย

Asterids

อันดับ

Gentianales

วงศ์ย่อย

Asclepiadoideae

เผ่า

_

ไม้เลื้อย ยาว 3-10 ม. ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาว ลำต้นและกิ่งรูปทรงกระบอก เลื้อยพันหรือห้อยลง ใบเรียงตรงข้าม ก้านใบรูปทรงกระบอก เรียวผอม เป็นร่องตามยาวเล็กน้อย ยาว 1.8-3 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-2.5 มม. เกลี้ยงถึงมีขนห่างๆ แผ่นใบรูปรีถึงรูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 4-6.6 ซม. ยาว 9-14.5 ซม. หนาคล้ายแผ่นหนัง ขอบเรียบ ม้วนลงเล็กน้อย โคนรูปลิ่มถึงกลมมน ด้านบนมีต่อมรูปขอบขนานแกมรูปไข่ 3-5 ต่อม ปลายใบแหลมถึงเรียวแหลมสั้นๆ  แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้ม มีขนละเอียด ด้านล่างสีอ่อนกว่า เกลี้ยงถึงมีขนห่างๆ ตามเส้นใบ เส้นกลางใบเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบเห็นชัด แต่ละข้างมี 4-6 เส้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกหรือคล้ายช่อซี่ร่ม ออกเหนือซอกใบ มี 5-10 ดอก ก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก สีเขียว ยาว 1-3 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-3 มม. เกลี้ยงหรือมีขนห่างๆ ก้านดอกสีเขียวหรือสีน้ำตาลอมเขียว ยาว 2.7-2.8 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-2.5 มม. มีขน ใบประดับขนาดเล็ก สีน้ำตาลอมเขียว รูปสามเหลี่ยม ปลายแหลม ติดที่โคนก้านดอก มีขน แฉกกลีบเลี้ยงเรียงซ้อนเหลื่อมกันแบบควินคันเชียล รูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ยาว 2.5-3 มม. กว้าง 2.4-3 มม. สีน้ำตาลอมเขียว ปลายแหลมถึงมนกลม มีขน มีต่อมรูปขอบขนานแกมรูปไข่อยู่ด้านในบริเวณส่วนเว้าของแฉก กลีบดอกรูปทรงกลม สีเหลืองถึงสีน้ำตาลอมเหลือง ยาว 1.4-1.6 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-1.9 ซม. หลอดกลีบดอกป่องพองบริเวณตรงกลาง ผิวด้านนอกมีขนหยิกหนาแน่น ผิวด้านในมีขนต่อมอวบยาวหนาแน่น แฉกกลีบดอกสั้น รูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ยาว 3.3-3.5 มม. กว้าง 3.8-4.1 มม. หนา 1.5-2 มม.ปลายแหลม โค้งเข้าในเล็กน้อย เรียงจดกันในดอกตูม เมื่อดอกบานไม่แผ่กางออก เส้าเกสรไร้ก้าน รูปถ้วย ยาว 4-5 มม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 7-8 มม. รยางค์ที่วงเกสรเพศผู้มี 5 แฉก อวบมีเนื้อ สีเหลือง สีม่วงแกมสีเหลืองถึงสีม่วง รูปช้อน ยาว 5-6.4 มม. กว้าง 4.1-4.3 มม. ปลายเป็นพูคล้ายนิ้วมือ 6-8 พู ปลายพูมีขนสีขาว เรียงเป็นแถวเดียว ติดอยู่ที่โคนเกสรเพศผู้ ตั้งขึ้น เชื่อมกันที่โคน ชุดกลุ่มเรณู 5 ชุด ตั้งขึ้น กลุ่มเรณูรูปไข่กว้าง สีเหลือง ยาว 0.18-0.19 มม. กว้าง 0.16-0.17 มม. ก้านกลุ่มเรณูใส ยาว 0.06-0.07 มม. กว้าง 0.05-0.06 มม. ส่วนยึดก้านกลุ่มเรณูรูปขอบขนานแคบ สีน้ำตาลอมแดง ยาว 0.14-0.16 มม. กว้าง 0.04-0.05 มม. คาร์เพลรูปไข่ ยาว 2.5-3 มม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.3 มม. เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียรูป 5 เหลี่ยม ผลแบบผลแตกแนวเดียว มี 2 ผล กางออก ผลรูปขอบขนานแกมรูปแถบ ทรงกระบอก สีเขียว ยาว 16.5-17 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.8-0.9 ซม.

ถิ่นที่อยู่

ขึ้นบนดินที่อุดมสมบูรณ์ในบริเวณที่กึ่งร่มตามชายป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง 780-1100 ม.

สถานที่พบ

อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง จังหวัดเชียงใหม่

วันที่เก็บตัวอย่าง

06/08/2018

ตัวอย่างต้นแบบ

A. Kidyoo 44 (holotype BKF!; isotype BCU!, BK!)